From: ace <ace@xs4all.nl>
Newsgroups: nl.taal
Subject: Re: Hebban olla vogala
Date: Sat, 13 Sep 1997 02:52:02 +0200
Organization: Every Day A New Suit
Message-ID: <5vcoa2$fpp$1@news2.xs4all.nl>

Arthur van Kruining <arthurvk@xs4all.nl>:

> En wat ik uit dit alles concludeer is dat verschillen in taal niet
> alleen uit het gesproken woord, maar ook uit het geschreven woord zijn
> ontstaan. (Want ik kan me niet voorstellen dat die h/b-toestanden uit
> de spreektaal voortkwamen.) Kijk naar deze semi-virtuele familielijn:
>
> hinaus-het.en.zij-henzij-hense-hinase-binase-benaast-ben(a)site-
> benaside-benside-besides.
>
> Ze hebben allemaal ongeveer dezelfde betekenis, maar op een gegeven
> moment is een h een b geworden. Een 'uitsprakelijke' oorzaak is
> onwaarschijnlijk, een schriftelijke oorzaak juist niet, gezien de
> gelijkvormigheid van beide letters.

Dit vind ik tamelijk ver gezocht. Ik ben geneigd te denken dat het "hin" uit "hinase" verwant is met "heen" en "hin" en "hence", terwijl ik het "be" van "benaast" eerder zie als een zuivere prefix, zoals ook in "beneden", "benevens", "bezijden" en wie weet ook wel "buiten". In het Engels heb je dan voorbeelden als "below", "before", "behind", in het Duits "bevor".

Daar komt nog bij dat de "b" en de "h" in de tekst toch vrij duidelijk verschillend geschreven worden: de stok van de "b" loopt vloeiend over in het haaltje: eerder een "(" dan een "l" -- kijk maar naar de twee broertjes in "Hebban". De eerste letter van "hinase" daarentegen maakt en duidelijke bocht onderaan, en dat zou toch vreemd zijn in het anders zo pietepeuterige en keurig regelmatige handschrift.

> Zoiets zal dan ook het geval zijn geweest met het woordje 'hagunnan'.

Lijkt me stug. Zowel in het Duits als in het Engels als in het Nederlands is er toch ondubbelzinnig sprake van "begin", en niet van iets wat lijkt op "hagunnan". Daar zou je dan toch tenminste een spoor van terug verwachten, of in elk geval vergelijkbare shifts. Het is overigens een van de meest onleesbare stukjes in het fragment, en de meningen erover zijn duidelijk verdeeld, dus "bigunnan" is zeker niet onmogelijk. Ik ben overigens wèl benieuwd waar de suggesties voor "hagunnan" op gebaseerd zijn, want ik neem aan dat de geleerden daar ook enige motivatie voor vonden.

ace
--

=^^=
(  )~ __________________________________________ (c) ace