In article <5vqto2$524$1@news2.xs4all.nl>, ace <ace@xs4all.nl> wrote:

> Ben C. O. Grimm - Libertatis Praesidium NL - <BenGrimm@xs4all.nl>:

[aspiratie als precursor van prefix :)]

> > Dat zou ook meteen 'hinase' van een verklaring voorzien ... 'benaast'
> > was nog niet in zwang, dus werd 'nase' ('naast') geaspireerd om aan te
> > geven dat het niet ging om 'ernaast', maar om 'behalve'.

> Hum, hum... Blijven we een _beetje_ met beide beentjes op de grond,
> Ben?

Pots1000!

> Fair is fair, als Arthur geen willeurige klankverschuivingen mag
> introduceren, dan mag jij geen ongemotiveerde prefixen uit de lucht
> plukken.

Dat eeuwige gelijkheidsdenken ook ...

> Kijkt u nog eens in de boeken: komen we niet verder met een
> bestaand prefix: "heen", "hin", "in", "hier", "er", ...?

Ik vond wel bij toeval iets opmerkelijks. Het aloude 'het en si' is het equivalent van het tegenwoordige 'tenzij' (tussenvorm in het Midden-Nederlands: 'tensi'). De betekenis 'behalve' of 'benevens' lijkt het nooit te hebben gehad, en de tussensprong 'het-en'si' naar 'hinase' is onwaarschijnlijk als eeuwen later de 't' er nog krachtig en wel aan vastgeplakt zat...

Er moet me nog iets anders van het hart. Ik weet niet waarom mij dit niet eerder is opgevallen:

In Het Zinnetje betrekken we al enige tijd 'hebban' op 'hagunnan', waarbij 'hagunnan' dus een voltooid deelwoord is, dat terugslaat op 'vogala'.

In het Latijn staat er eigenlijk iets anders. Latijnse werkwoorden worden niet vervoegd met 'habere' als hulpwerkwoord. *Als* er al vervoegd zou worden met 'habere' zou het voltooid deelwoord zich ofwel conformeren aan het onderwerp (zoals bij vervoegingen met 'zijn', maar dat is onwaarschijnlijk), ofwel neutraal blijven ('inceptus' dus, en waarschijnlijker). Vergelijk hiervoor het Frans:

"Les femmes sonts arrivées" (aanpassing aan geslacht en meervoud wegens vervoeging met 'être')
"Les femmes ont mangé" (geen aanpassing wegens vervoeging met 'avoir')

"Abent omnes volucres nidos inceptos" betekent dan ook niet "hebben alle vogels nesten begonnen". Er zou dan moeten staan: "Sunt omnes volucres nidos incepti", waarbij de volgorde nogal on-Latijns is en de betekenis nogal nonsensikaal: hier zijn niet de nesten in aanbouw, maar de vogels zelf. Meer een geval van conceptie dan van inceptie, en die lijdende nesten hangen er een beetje bij, al zijn ze voor de conceptie... enfin.

De zin luidt in het Nederlands: "Alle vogels (onderwerp; 'omnes volucres' is eerste naamval meervoud) hebben (gezegde; '(h)abent' is derde persoon meervoud) begonnen (bijvoeglijk naamwoord; 'inceptos' is vierde naamval meervoud) nesten (lijdend voorwerp; 'nidos' is vierde naamval meervoud)".

"Begonnen nesten", "nesten in aanbouw", dus. De oud-Nederlandse 'vertaling' is dus nogal klunzig en erg letterlijk woord voor woord uitgevoerd. Wellicht was dat de functie van die vertaling.... eerst de woordjes stuk voor stuk, en dan in de volgende (verloren gegane) zin de juiste, 'lopende' vertaling.

-- 
------------- Ben C. O. Grimm -- Libertatis Praesidium NL ------------
               Blasphemy is a victimless crime.
BenGrimm@xs4all.nl --- http://praesidium.mypage.org -- ICQ: 1102306 --
     finger bengrimm@xs4all.nl for PGP 5.0 public key block